වටපිටාවම වියලවමින් ඉර ඔලුවට ඉහලින් මුදුන්වෙලා කොළ හැලුණු ගස් අතු අඹරවමින් තෙත පොදක්වත් නැති හුළඟ හමාගෙන එන්නේ ගුරු පාරේ දූවිලිත් අවුස්සාගෙන.ඉඳහිට ගුරුපාර දිගේ අත්ට්‍රැක්ටරයක් රතුපාට දැල් ගෝනි පුරවාගෙන යන්නේ මහ සද්දෙට.ඒ එක්කම යන හිනාවෙන් පිම්බුණ මුහුණු ඇති ගොවි ගැමියන් මවන්නේ මේ කන්නයේනම් අස්වැන්න සාර බවක චිත්‍රයක්.ඈත අනන්තය දක්වාම විහිදුන වගාබිම්වල තවමත් ලහිලහියේ අස්වැන්න ගලවමින් ඉන්නේ. මේ වතාවේනම් මාස ගණනාවක දුෂ්කරක්‍රියාවට ලැබිය යුතු කෘතගුණ සැලකීම මහී කාන්තාව ඔවුන්ට දුන්නු හැඩයක් තමයි පෙනෙන්නේ.
ටවුමේ කල්මරා අල්ලගත්තු බස් එක මාව දමාගිය පාලු ඉසව්වේ ඉඳ කිලෝමීටර කිහිපයක පාගමනින් අලුත් සේවාස්ථානයට යමින්ගමන පලමුවතාවට මගේ හිතසටහන්වුණ දර්ශන පෙළ හිත ඇඳුණු සිනමාපටයක් වාගේම තවමත් මගේ හිතේ නොනැසී පවතින්නේ.එක යායට දිගහැරිච්ච,නැවුම් සුවඳ පතුරවමින් තිබුණු ගොවිබිම් මට මතක්වුනේ “පෙරලූ නැවුම් පස”. සරු අස්වැන්නක් නෙලාගන්න මේ මිනිස්සුන්ගේ අනුන්ට යටත් නොවී විඳින වාසනාවන්ත ජීවිතය ගැන ඇතිවෙච්චි ඉරිසියාකාරි හැගීමක් එක්කම මගේ හිතට ඊළඟට නැගුනේ වහබොන්නේත් බෙල්ලේ වැලලාගන්නෙත් මේ උදවියද කියන ගැටලුව.
අලුත් නැවතුමේ වැඩ ඇල්ලීමෙන් පස්සේ අහලපහල උදවිය ගණනාවක්ම එක්ක ඇදුනුම්කම් හැදුනේ ටිකදවසකින්ම.එයින් සමහරෙක් අපේ සමාගමේ වැඩකරන්න ආපු ගමේ උදවිය වෙච්චිකොට තවත් කොටසක් අපිට ඇතැම් ගොඩනැගිලිද්‍රව්‍ය සපයපු සැපයුම්කරුවන්. ඒවගේම මේ බොහොමයක් පොඩි බිම් කෑල්ලක්වත් වගාකරන උදවිය.
ලෝකයට වැඩිමනක් විවර නොවුණු මේ සරළ ගම්මානයේ ජීවන චක්‍රයේ හැම සිදුවීමක්ම අපිට එදිනෙදා දකින්නට ලැබුනා.සති කිහිපයක් ගතවුණු තැනදී සියලුම ළූණු අස්වැන්න ගලවා අහවරවෙලා.අපේ නවාතැනෙත් , වැඩබිමේත් දෙකේම වැඩකරමින් හිටි ධර්මසිරි පහුවෙනිදා නිවාඩුවක් ඉල්ලාහිටියේ ළූණු විකිණීමට දඹුල්ලට යන්නට.
“හා ,ධර්මසිරි ,බිස්නස් එක සාරයිද ?” පහුවෙනිදා මම ඇහුවා .
“අඩුවට තමයි ආර්ථිකේ ඉන්න වෙළෙන්දෝ ගන්නේ ,හැමතැනම ඔය ගණන් තමයි ,දෙන්න පුළුවන් ගණනට දීල ආවා .”
ඒ දෙන්න පුළුවන් ගණනට අස්වැන්න විකුණා තිබුනේ වැඩි මිලක් ලැබෙනකම් කල ගමන් කිහිපයක්ම අවසානයේදී
.
සමහර අතරමැදි වෙළෙන්දන් මිලදී ගැනීම් කලේ ගමටම ඇවිත්.කොයි හැටිවෙතත් ටික කාලයක් ගතවෙද්දී අස්වනු අලෙවිය ඉවරවෙගනයි යන්නේ.හැබැයි ඒ ධර්මසිරිලාගේ මිසක,අපිට වැලිත් පසුත් ප්‍රවාහනය කරපු නිලන්තලාගෙනම් නෙවෙයි..ගෙදර අට්ටි ගැසූ අස්වැන්න තවත් කාලයක් තියාගෙන හොඳ මිලකට විකුණන තාක්කල් දුවාගන්න නිලන්තලාට ආර්ථික හැකියාවක් තිබුනා.එත් ඒ මේ ගොවිපිරිසෙන් අතේ ඇඟිලි ගණනට වඩා අඩු ප්‍රමාණයකට.
ඊළඟට එළඹෙන්නේ ධර්මසිරිලාගේඅතේ මුදල් සංසරණය වෙන කාලය.ඒ නිසාමදෝ කොහේද අ පේ සමාගමේ වැඩ කිරීම නවතා දමා තිබුනේ.ඇතැම් විටෙක ගුරුපාරේ දූවිලි අවුස්සමින් අලුත ගත්තු චීන මෝටර් බයිසිකලය පිම්මේ පැදගෙන යන ධර්මසිරි අපිට සුළුමොහොතකට පෙනී නොපෙනී යනවා .
තවත් දින කිහිපයක් ඇවෑමෙන් අපේ වැඩබිම ඉස්සරහමතිබුණු පුංචි කඩපිල ළඟ නැගුනු මහත් ඝෝෂාව මොකද්දැයි අපි විමසා බැලුවා .මහා සද්දයක් නැගෙන “අජිත් මුතුකුමාරණගේ” මලක් ගැන කියන සින්දුවක් වාදනයකරමින් එතැන තාවකාලිකව විදුලිඋපකරණ විකිණීමක් පටන් අරන් තිබුනේ දඹුල්ලේ සිංගර් ආයතනයෙන්..නානාවිධ බඩුභාණ්ඩ අටෝරාශියක් අලෙවිකරමින් තිබුණු කඩපිලේ ගැමියන් එක්රොක්වී බඩුගනිමින් හිටියා.අත්ට්‍රැක්ටර් එතැන රැස්වී තිබුනේ ගන්නා භාණ්ඩ ප්‍රවාහනයට.
නිලන්ත වැලි ලොරියක් අරගෙන ආවේ ඔය අතරේදී .
“මේ හරියට ලයිට් නැතුවත් මිනිස්සු ඔය ෆ්‍රිජ් එහෙම ගන්නේ මොකෝ නිලන්ත ?”
“හැක් ,හැක් ,හැක් ”
ඒ හිනාව නිලන්තගේ සාමාන්‍ය කථාකරන පිළිවෙල.
“ඔය මිනිස්සු ඕවා අරන් ගෙදර තියාගෙන ඉන්නවා ,ටික දවසනෙ ,මාස හයක් යද්දී ඕවා කීයකට හරි අපිටම ගන්න පුළුවන් .”
“ඇයි හැමදාම එහෙම වෙනවාද ?”
“ඕක හැම අවුරුද්දෙම වෙන වැඩක්,ළූණු ගලවනකොට තමයි වැඩියෙන් මේ පලාතට ඔය බඩු එන්නේ.මාස හයක් යද්දී ඔය විකුණපු මිනිස්සුම ඕවා ආපහු අඩුවට ගන්න එනවා .ඔය අපේ මල්ලි ලලිතුත් ලීබඩු ගෙවන්න දෙන බිස්නස් එකක් කරන්නේ.”
“හැක්,හැක් ,හැක් ,අපිටත් ඔය මොනවා හරි අරගන්න බැරියැ.”
කිව්වත් වගේ මාස තුනක් විතර යද්දී ධර්මසිරි ආයෙත් වැඩ ඉල්ලගෙන ආවා.එයිනුත් මාසයක් විතර ගිය තැනදී මගෙන් ඇහුවේ අර චීන මෝටර්බයිසිකලේ විකුණනවා ගන්නවද කියලා .
“ඉතින් හදිස්සියේ ඕක ගත්තේ ඇයි ?කන්න දෙක තුනක් ගිහින් කීයක් හරි එකතුවුනාම හිමිහිට ගන්න තිබුනනේ .”
“නෑ ඉතින් මේ කාලෙටනේ ඕව එන්නේ ”
වැඩිදුර උත්තර නොදුන්නු ධර්මසිරි කලේ අමාරුවෙන් හිනාවෙවී ඉන්න එක විතරයි .
නිලන්තගේ අනාවැකිය වගේම ගමේ මිනිස්සු හයමාසයක් යද්දී ගත්තු බඩු ටිකටික විකුණන්න පටන් ගත්තා .ඒ සමහරවිටක නිලන්තලාටත්,තවත් විටෙක ආපහු සිංගර් එකටත්.වැඩිවැඩියෙන් අපේ වැඩබිමට වැඩ ඉල්ලාගෙන ගැමියන් එන්න පටන් ගත්තා .සුළු කාලයක් රජවුන ගොවියා ආපහු පුරුදු අසීරු ජීවිතයට වැටෙන්න පටන් අරන් තිබුනේ .
මේ ලෝකේ කාපු බිස්නස් කාරයන්ට අහුවෙන,එලියටවිවරනොවුණු ගමට කොටුවෙච්චි අහිංසක ගොවියා ගලවාගන්න කිසිම ආයතනයක් ඉදිරිපත් වෙන්නේ නෑ.හැටහුටහමාරක්වුන අමාත්‍යාංශ ,සංස්ථා ඇස්කන් පියාගෙන නිදිවැදලා ,පොඩි මගපෙන්වීමක් කළහැකිනම්ජීවන තත්වය තරමක් හෝ දියුණු කරගතහැකි මේ මිනිස්සු වාර්ෂික රැවටීම්වලට ලක්වෙද්දී. ඒ වෙනුවට රජය මැදිහත්වෙන්නේ ගෝනි වෙනුවට ප්ලාස්ටික් පෙට්ටි ගෙනඒම වැනි තමුන්ටත් කරළ පැහෙන වෙනත් පියවරවලට .
ඉතින් ප්ලාස්ටික් පෙට්ටියේ දමා ප්‍රවාහනය කරන්නට අස්වැන්න නෙලනා ගොවියා ආරක්ශාකරගතහැකිනම් සහ දැනුවත් කළහැකිනම් නීති වලින්
තොරවම ඔවුන් දවසක සුදුසු නිෂ්පාදන සඳහා ගෝනි අතහැර වඩා ඵලදායී ඇසුරුම්ක්‍රමවලට නිසැකයෙන්ම යොමුවෙනු ඇති.ධර්මසිරිලා ඒ තත්වයට ගොඩනැගීම වළක්වමින් ඇත්තේ කවුරු විසින්ද?
සිතුවිලි මණ්ඩිය 